Mapa świata

MAPA

ŚWIATA

Na państwo składają się takie elementy jak:
– terytorium, które wyznacza się granicami,
– ludność, która mieszka na danym terytorium,
– niezależna i samodzielna władza (suwerenna).

Na terytorium państwa składają się takie elementy jak:
– ląd wraz z wodami śródlądowymi,
– pasy wód morskich,
– przestrzenie pod powierzchnią ziemi,
– obszar powietrzny nad danym państwem,
– a w pojęciu prawa także pokłady statków, samolotów oraz placówki dyplomatyczne, czyli ambasady.

Enklawa – jedno państwo całkowicie graniczące z innym państwem (można powiedzieć, że jest to państwo leżące na terytorium innego państwa), np.:

– Lesotho, które graniczy ze wszystkich stron z RPA,

– hiszpańska Livia, która ze wszystkich stron graniczy z Francją,
– San Marino całkowicie otoczone przez Włochy.

Eksklawa – terytorium, które należy do jednego państwa, ale oddzielone jest od niego przez terytorium innego państwa, np.:

– Alaska, która należy do Stanów Zjednoczonych, ale oddzielona od nich jest przez Kanadę,
– obwód kaliningradzki odseparowany od Rosji przez trzy państwa: Litwę, Białoruś i Łotwę.

Największe państwa na świecie to:
1. Rosja – 17 075 400 km kw.*
2. Kanada – 9 976 140 km kw.
3. Chiny – 9 634 057 km kw. (zaledwie 300 tys. km kw. mniejsze od Kanady),
4. Stany Zjednoczone – 9 373 967 km kw. (niewiele mniejsze od Chin),
5. Brazylia –8 547 906 km kw.

Najmniejsze państwa na świecie to:
1. Watykan – zaledwie 0,44 km kw.
2. Monako – 1,95 km kw.
3. Nauru – 21,30 km kw.
4. Tuwalu – 26 km kw.
5. San Marino – 61, 60 km kw. (największe z najmniejszych państw świata).

Terytoria zależne –terytoria niesamodzielne. Są to terytoria autonomiczne, zazwyczaj wyspy, które nie dążą do uniezależnienia od państwa, od którego zależą, ponieważ zamieszkiwane są głównie przez migrantów z kraju macierzystego. Są też powiązane ekonomicznie z dawnym kolonizatorem. Takim terytorium jest na przykład Grenlandia zależna od Danii. Innymi krajami, które posiadają terytoria zależne są: Wielka Brytania, Francja, Holandia i Stany Zjednoczone.

Dekolonizacja – w wyniku tego procesu obszar, który był kolonią, przekształcił się w niezależne państwo.

Zmiany polityczne na mapie Europy w latach 80. i 90. XX wieku. Powstało 16 nowych państw.
1. przyczyny:
– upadek systemu socjalistycznego
2. skutki:
– system ekonomiczny uległ zmianie – gospodarki socjalistyczne przekształciły się w kapitalistyczne,
– w większości nowopowstałych państw rozpoczęła się budowa demokracji.
3. Kraje, które powstały w wyniku tych zmian:
●1990 r. – Niemiecka Republika Demokratyczna (NRD) i Republika Federalna Niemiec (RFN) połączyły się w jedno państwo – Niemcy.
●1991 r. w wyniku rozpadu Związku Radzieckiego powstało 7 nowych państw:
Rosja, Estonia, Łotwa, Litwa, Białoruś, Ukraina, Mołdawia.
●1993 r. – Czechosłowacja podzieliła się na dwa samodzielne państwa – Czechy 
i Słowację.
●1991 –2008 r. –rozpad Jugosławii, który miał bardzo burzliwy przebieg (wojna domowa na tle etnicznym i religijnym). Powstały nowe państwa: Słowenia, Chorwacja, Macedonia, Bośnia i Hercegowina, Czarnogóra, Serbia, Kosowo (które uniezależniło się jako ostatnie).

W 1945 r. odbyły się dwie konferencje w Jałcie i Poczdamie, w których brali udział przywódcy Stanów Zjednoczonych, Związku Radzieckiego i Wielkiej Brytanii. Na konferencjach tych ustalono m.in. przebieg powojennych granic Polski.

Także polska mapa administracyjna po wojnie ulegała zmianie. Zmiany te zaczęły się w                1950 r., kiedy to 17 województw podzielono na powiaty. Natomiast w 1975 roku postanowiono zlikwidować powiaty i zwiększyć liczbę województw do 49. Od 1.01.1999 r. w Polsce obowiązuje następujący podział administracyjny (trójpodział), który obejmuje:

– województwa,
– powiaty (grodzkie i ziemskie),
– gminy (miejskie, miejsko-wiejskie i wiejskie).

* km kw. – kilometr kwadratowy.

Mapa europy:

Źródło: http://klasowka.onet.pl/podrecznik/oblicza-geografii-zakres-podstawowy-klasa-1-liceum/rozdzial-i-mapa-swiata/wytlumaczenie